Nieuws

22 januari 2021

Op de step voor zuivere lucht

Het is goed mogelijk dat je op een gewone werkdag in hartje Antwerpen plots een hele groep schoolkinderen vrolijk ziet voorbij steppen. Goed zichtbaar door hun fluo hesjes en met de nodige bescherming, zijn ze samen onderweg naar het zwembad. Met de step. De leerlingen van basisschool De Wereldreiziger ruilden in het kader van onze Living Labs immers de bus in voor een gezonder en actiever vervoersmiddel. Eentje dat bovendien ook bijdraagt aan een betere luchtkwaliteit.

Samen met het stedelijk Lyceum Quellin deelt De Wereldreiziger een gebouw aan de drukke Quellinstraat. De ligging aan deze street canyon in het hart van de stad zorgt ervoor dat gezondere lucht en een aangenamere schoolomgeving belangrijk zijn voor beide scholen. Ze namen dan ook enthousiast deel aan het project Zuivere Lucht om hieraan hun steentje bij te dragen.

Bye bye bus

“Onze school vindt bewegen belangrijk. We gaan dan ook wekelijks met onze leerlingen zwemmen” steekt juf Greet Brits van wal. “Zoals vele scholen namen we hiervoor twee keer per week de bus. We stelden echter vast dat de kinderen telkens langer in de bus zaten dan dat ze konden zwemmen”. Een scheve situatie, zeker als je weet dat de school op amper 2 kilometer van het zwembad ligt. Daarom nam De Wereldreiziger een gedurfde beslissing: ze schrapten het busvervoer naar het zwembad en investeerden in de aankoop van 72 steps. Een beslissing met alleen maar voordelen zo bleek.

Een makkelijke rekensom

De steeds terugkerende kost voor busvervoer werd vervangen door een eenmalige investering en een kleine onderhoudskost. “De aankoop van de steps, helmen, bescherming en steprekjes kostte minder dan 5000 euro terwijl de school op jaarbasis al meer dan 6000 euro uitgaf aan het busvervoer van en naar het zwembad alleen” zegt directeur Jef Groffen. “De investering is dus al na 1 schooljaar terug verdiend. Zeker als je weet dat we ook andere uitstappen proberen te maken met de steps. Als ze haalbaar zijn natuurlijk.” Het geld dat we uittrokken voor het onderhoud, heeft de school nog niet nodig gehad. Daarmee kocht ze uitrusting voor kleuters en enkele grote steps voor grote leerlingen.

Zitten wordt bewegen

In de plaats van een groot deel van de zwemtijd te moeten ‘zitten’ in de bus, zijn de leerlingen nu al sportief bezig tijdens de verplaatsingen. “Voor veel van onze leerlingen bleek steppen niet zo gemakkelijk” zegt zorgleerkracht Catherine Maystre. “Maar onze leerkrachten werkten hen bij tot volwaardige steppers die zich veilig kunnen bewegen in het verkeer.” En ook de kleutertjes varen er wel bij. Zij krijgen nu al steples om in het eerste leerjaar vlot mee te kunnen gaan zwemmen.

Minder verkeer is minder uitstoot

Met het derde voordeel is iedereen gebaat. Door wekelijks 2 busritten heen en terug uit het verkeer te halen, draagt De Wereldreiziger bij aan minder vervuilende stoffen in de lucht en een gezondere leefomgeving. En ook het klimaat vaart er wel bij doordat er minder fossiele brandstoffen verbrand worden.
“Elke steptocht blijft telkens een hele onderneming, maar de impact op het milieu, onze begroting en onze leerlingen is significant” concludeert de directeur. “En ons initiatief kent navolging: ook stedelijke basisschool Studio Dynamo investeerde inmiddels ook al in steps! Super toch?”

Onderdompelen in Zuivere Lucht

Maar het bleef niet bij steps alleen. Samen met het Stedelijk Lyceum voerde De Wereldreiziger nog andere acties voor schonere lucht. Het hele lerarenkorps zette zich in om het thema ‘luchtkwaliteit’ te verankeren in de dagelijkse schoolwerking. “Die brede betrokkenheid kwam niet vanzelf”, zo vertelt juf Greet. “We lieten het thema luchtkwaliteit verschillende keren aan bod komen op onze personeelsvergadering. Met de steun van MOS Provincie Antwerpen organiseerden we een inspiratie- en denkmoment voor onze collega’s, waaruit heel wat mooie ideeën kwamen. Elke twee maanden proberen we nu een educatieve activiteit rond luchtkwaliteit te voorzien voor alle leerlingen. Zo gingen verschillende van onze klassen tijdens Dikke Truiendag aan de slag met luchtzuiverende planten”. Die plantjes passen trouwens binnen een breder experiment met luchtzuiverende planten- en mosmuren binnen de school.

Ook in het nieuwe jaar zullen er educatieve activiteiten rond zuivere lucht plaatsvinden. Zo zullen de leerlingen van het tweede en derde leerjaar hun medeleerlingen bevragen over hun verplaatsing van en naar school. De zesdejaars zullen een enquête houden bij de leerkrachten, en de oudste kleuters gaan samen met het eerste leerjaar het verkeer in de Quellinstraat tellen.

De luchtkwaliteit in de klas wordt samen met de leerlingen op verschillende momenten gemeten. “Wat we uit de eerste metingen vorig schooljaar geleerd hebben, is dat het niet zo vanzelfsprekend is om de CO₂-waarden in de klas continu onder de richtwaarde van 900 deeltjes per miljoen (ppm) te krijgen, ook al hebben we echt een openramen- en opendeurenbeleid” zegt leerkracht Fenna Verschueren van het Stedelijk Lyceum. “De metingen die we op dit moment samen met onze leerlingen aan het doen zijn, moeten ons helpen om in de toekomst nog beter te ventileren en te verluchten”.

Binnenkort gaat ook iBird de binnenluchtkwaliteit in de klas visueel maken. Deze educatieve luchtkwaliteitsmeters in de vorm van een vogelhuisje helpen om ook de kleinsten bewust te maken van gezonde lucht. Ook het verhaal ‘Terra is ziek’ zal daarbij helpen. Via eenvoudige tekeningen en een mooi filmpje leren de kleuters via het verhaal van Terra (de aarde) en Laura (de zon) niet alleen over luchtkwaliteit maar ook over het complexe thema van de opwarming van de aarde.

Een aangename schoolomgeving

Ook een aangename, veilige en gezonde schoolomgeving is belangrijk voor de school. -Daarom werkte De Wereldreiziger samen met de buurt een nota uit met aanbevelingen op de plannen voor de heraanleg van de Quellinstraat. Directeur Jef Groffen: “Samen met onze buurtbewoners werkten we twee voorstellen uit om de verkeerssituatie in de omgeving grondig te wijzigen en zo de luchtkwaliteit in onze schoolomgeving te verbeteren. Jammer genoeg werden deze voorstellen niet weerhouden. Wel komen er op vraag van onze nota minder parkeerplaatsen. Er zullen nu enkel nog laad-en loszones zijn in de helft van de straat. Ook het verdwijnen van de vele stationair draaiende bussen in onze straat na het einde van de werken op de Rooseveltplaats, zal hopelijk een positief effect hebben op de luchtkwaliteit”.

Op de school zelf kwamen grote plantenbakken met bomen op de speelplaats. De leerlingen – van eerste kleuterklas tot zesde middelbaar – braken een deel van de tegels uit en vervingen deze door milieuvriendelijke houtsnippers. “Die zorgen niet alleen voor meer vergroening en waterinsijpeling, ze zorgen ook voor een mooie speelplaats voor onze leerlingen” besluit directeur Groffen.